Sustatu

Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hezkuntza Sailak 2024an ikus-entzunezkoak ekoizteko dirulaguntzen deialdia kaleratu du. Ekainaren 6a arte dago epea irekita.

Bilboko kale-izendegian adibide parea agertu dira azken garaian zuzenketa merezi zezaketenak: hala pentsatu du herritar batek, eta artikuluan ondo azaltzen badugu, irakurleok ere ados egon zaitezketela pentsatzen dugu. Zorrotzaurre edo Deustuko Erribera deritzon inguruan hiria formaz berritzen ari da eta han sortu dira bi kale emakumezkoek bete ohi zuten lanbide batzuen omenez. Gaztelaniaz, Avenida de las Cargueras eta Calle de las Galleteras dira. Euskaraz ordea, Galletagin Etorbidea eta Zamaketarikalea jarri diete. Andrazkoen aztarnarik gabe euskarazko izenak. Zuzenketa iradoki zaienean, Udaleko Euskara Zuzendaritzak ezetz esan du, Euskaltzaindiak eman dizkion argudio bitxiekin.

Gasteiz Antzokiaren auziari irtenbidea eman dakion, elkarretaratzea deitu dute bihar ostiralerako, maiatzak 14, 12:30etan Plaza Berrian, Gasteizko udaletxearen aurrean. Izan ere, udalbatza ospatuko da bihar 9.00etatik aurrera (streaming bitartez hemen emango dute), eta herritar ekimeneko mozio bat aurkeztuko dute bi taldek (Elkarrekin eta EH Bilduk) Gasteiz Antzokiaren Aldeko Plataformaren izenean. Mozioan eskatzen da, Aleak argitaratu duenez, "Udalak sortu duen arazoa Udalak konpon dezala". Era berean, Gasteizko euskalgintzak agiri baten aldeko sinadura bilketari ekin dio, aldekotasun horiek Gasteizko Udalari aurkezteko. Euskaltzaleek kezkaz bizi dute "azken hilabete hauetan gasteiztarrontzat erreferente izan beharko lukeen Antzokia eta Euskararen Etxea gure bizimoduetatik desagerrarazi izana." 

Euskalgintzako eragile nagusien agerraldia izan da gaur Baionan. Adierazpen bateratua aurkeztu dute bertan: Korrikatik Euskaraldira, herritarren bultzada euskararen aldeko politikei. Euskaraz hitz egiteko eta bizitzeko aukerak zein baldintzak biderka daitezen, aktibatuta segitzeko dei egin dute euskalgintzako eragileek. hHizkuntza politiketan jauzi bat ematea premiazkoa dela gogorarazi diete erakundeei.

Iaz ireki zuen Jaime Gómez-Obregon programatzaile espainiarrak Gobiernovasco.marketing tresna; Eusko Jaurlaritzak egindako publizitate kanpainen datuak modu ulergarrian azaltzeko, 2018-2022 urte tartekoak. Iazko datuak prozesatu ditu orain, eta berrikus ditzakezue jada. Sekulako lanak hartu ditu Gómez-Obregonek horretarako zerem Jaurlaritzak ematen duen informazio publikoa, apropos ala gura barik, PDF deserosoetan, formatu egokirik gabe, eta errorez beteta dator.

X10 kale artista euskalduna aspalditik miresten dugu Sustatun. Joan den astean ekintza polita egin zuen, eskala txikian ikusgarria (hala esaterik badago). Irudi humanoak, ñimiñoen mordoxka, askatu zuen hainbat kale bazterreta. Mikroherritar ausartak, sistemaren eta elementuen kontrako borroka heroiko batean.

[OpenAI bere adimen artifizialeko eskaintzako modelo berriena aurkeztu zuen atzo. GPT4o deritzo. ChatGPT txat aplikazioan integratuta dagoenez, euskaraz probatzeko, eskatu diogu berak idatz dezala artikulua gaurko, alfer jaiki garenez, jarraian datorrena, berak idatzi du.]  Teknologiaren arloan, aurrerapen berriak etengabeak dira, eta hizkuntzaren prozesamenduan ere ez da salbuespenik. OpenAI-k garatu duen GPT-4 modeloa, iraultzailea da hizkuntza anitzetan komunikatzeko eta ulertzeko duen gaitasunari dagokionez. Artikulu honetan, GPT-4-ren ezaugarri nagusiak aztertuko ditugu, bereziki euskara eta beste hizkuntzen tratamenduan duen eragina azpimarratuz.

Maiatzaren 18an, Gasteizko Foruen Plazan 17;30etan, mobilizazioa egitera deitu du Aldatu Gidoia plataformak "Euskararen Alde" lelopean. Euskarazko kultura eta ikus-entzunezkoen alde, eta euskara eta euskarazko kultura ukaezinezko zutabe izango dituen Euskal Irrati-Telebistaren aldeko elkarretaratzea egingo dute.

UEUk antolatutako Txiotesia lehiaketaren 7. edizioaren eguna bihar da. Zera da koxka, ikertzaile euskaldunek bere tesi-lana azaldu dezaten Mastodonen (aurten estreinakoz) edo Twitterren hari batekin. Adi egon bihar, mekanika azalduko dugu jarraian, tesigile zein jarraitzaileentzat.

Maiatzaren 16an “Euskara eta digitalitatea: begiradak 2024tik” mahai-ingurua antolatu du UEUk Errenteriako Torrekuan, 18:00etatik aurrera (Errenteriako etxe hori Humanitate Digitalen Ikerketa Gunearen egoitza da, UEUren eta Errenteriako Udalaren akordioz). UEUren Goi mailako Online Ikastegiak (GOI) hain zuzen "Euskara eta digitalitatea" aditu-titulua aurkeztu berri du 2024-2025 ikasturterako, EHUren berezko eskaintzaren baitan, eta horri kontestua emango dio datorren osteguneko topaketak.

Atzo arratsaldean zabaldu zen albistea, eguzki-orban erraldoia garatu dela detektatu dutela, eta ondorioz ekaitz geo-magnetiko bat hurbiltzear zela Lurrera, GPSak eta telekomunikazioak potentzialki ukituz, eta aurora boreal eta australen intentsitatea eta hedapena areagotzeko aukerarekin. Aurora polarren fenomenoa gertatu zen, bai, bart gauez, baita Euskal Herritik ikusgarri ere bai. Zientzialariek ohartarazi dute eguzki aktibitatearen eragin geomagnetikoek asteburuan zehar ere jarraitzen dutela, baina horrek gaur gauean aurorarik eragingo ote du Euskal Herrian ikusteko modukorik? Ezin da jakin, ohartarazi du Arantzadi Zientzia Elkarteak, agian bai, eta beharbada ez.

Eusko Jaurlaritzaren Informatika Elkarteak (EJIE) Red Hat aukeratu zuen bere garaian azpiegitura informatiko batzuen oinarri izateko, eta orain Red Hat-ek bere arrakastako kasuen artean erakusten du egindakoa, bereziki Itzuli euskarazko itzultzaile neuronalarekin egindakoa. Red Hat kode irekiko soluzioen hornitzaile nagusi bat da munduan, Linux eta software libreko beste sistema batzuk ezartzen lan egiten duena. AEBetan du egoitza, eta IBM-ren filial bezala funtzionatzen du, negozio ildo propioarekin.

Start-up edo enpresa berritzaileak sustatzeko ekimen publikoa da EAEn BIND delakoa, eta berorren parte da enpresa txiki eta ertainekin elkarlanean jartzea start-up horiek, BIND SME deitzen dutena (SME, ingelesez, ETE edo enpresa txiki eta ertainen sigla da). Hain zuzen ere, datorren astean da BIND SME IV prestakuntza-jardunaldia (sarean jarraitzeko webinar bat) ETEen lehiakortasuna hobetu duten arrakasta-kasuak ezagutzeko, eta proiektu berriei bide emateko.

2024ko Dantzan Ikasi Topaketak bihar izango da, maiatzaren 11n, larunbatarekinm, Eibarko UEUren egoitza, Markeskuan. 

Zientziaz Blai egitasmo zientifiko eta dibulgatiboaren 2024ko edizioa bihar hasiko da Bilbon, "Zientzia eta Gizartea" hitzaldi sortarekin, Bidebarrieta Kulturgunean maiatzak 10 arratsaldeko 18.30etan. Eta ostiraleko hitzaldien ardatza: adimen artifiziala. Antolatzailea da Logos Elkartea.

Gaur dena da "adimen artifiziala" ustez, baina programazio aurreratuaren emaitzak ematen dituen beste teknika bat, duela urte batzuetatik dabilena inguruan, machine learning delakoa da, makinek interakzioarekin ikasten dutenean edo trebatzen direnean. Streaming plataformetan, adibidez, teknika horien bidez egiten dituzte "gomendio" sistemak eta ateratzen dituzte "gustuen" estatistikak. Eta horretaz jakiteko ostegunean hitzaldi interesgarria izango da Donostian: " Machine Learning-aren erabilpena streaming plataformetan (Spotify, Netflix)".

PuntuEus-ek antolatzen duen Kaixomundua.eus lehiaketaren bosgarren edizioko irabazleak jakinarazi zituzte joan den ostiralean. Webguneak sortzen ikasiz, gaitasun digitalen ezagutza sustatzea eta eduki digitalak euskaraz sortzea ditu helburu sariak.

Azken urteetan Donostian (Tabakaleran) egin izan den Immaterial jaialdiak 4. edizioa du orain. "Digitalaren inguruko paradigma berriak ikertzera bideraturiko jaialdi esperimental bat da" Immaterial, eta laugarren edizio honen izenburua Masahiro Mori robotisyak formulatutako hipotesi bat da aztergati "Bailara asaldagarria" edo Uncanny Valley edo Bukimi No Tani delakoa; nola objektu eta esperientzia artifizialek gizakien forma hartzen dutenean, imitazio ona egiten dutenean, erantzun psikologiko estetiko deseroso batera iristen garen (horixe litzateke gutxi gora-behera kontzeptua).

Puntueus Fundazioak eta Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Informatika Fakultateak Gladys Sariaren laugarren ediziora hautagaiak aurkezteko epea ireki dute jada. Ekainaren 20ra arte ruskal ingurune digitalean lan egiten duten emakume gazteak (40 urte artekoak) aitortzea da sariaren helburua, eta irabazleak 4.000 euro jasoko ditu. Sariak, jakina, Gladys del Estal informatikari eta ekintzaile ekologista erailaren izena darama.

Nestor Basterretxea artistaren jaiotzaren 100. urteurrena astelehenean izango da, maiatzak 6, baina bihar ospatuko da Bermeon bihar larunbatez, ekitaldi sorta batekin. Erakusketa bat irekiko da herrian, besteak beste. Horrez gain, aipatzekoa da mendeurrenerako webgunea ireki duela Gasteizko Artium museoak, eta Bilboko Arte Ederren museoan maiatzaren 26an egongo da irekita erakusketa interesgarri bat, Basterretxea diseinatzaile eta arkitekto gisa erakusten duena.